Αρθροπλαστική Ισχίου
Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου
Η ολική αρθροπλαστική ισχίου αποτελεί μία από τις πιο επιτυχημένες χειρουργικές επεμβάσεις της σύγχρονης ορθοπαιδικής, με ποσοστά επιτυχίας που υπερβαίνουν το 95% σε μακροπρόθεσμη παρακολούθηση 15-20 ετών. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα των εθνικών μητρώων αρθροπλαστικής (2024), πάνω από 450.000 επεμβάσεις πραγματοποιούνται ετησίως παγκοσμίως, προσφέροντας δραματική βελτίωση της ποιότητας ζωής σε ασθενείς με προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα ισχίου.
Η κοξοφεμορική άρθρωση, ως η μεγαλύτερα φορτιζόμενη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος, υφίσταται δυνάμεις που φτάνουν τα 3-5 φορές το σωματικό βάρος κατά τη βάδιση. Όταν η προοδευτική καταστροφή του αρθρικού χόνδρου οδηγεί σε ανυπόφορο πόνο και σημαντικό περιορισμό της λειτουργικότητας, η ολική αρθροπλαστική αποτελεί την επιλογή εκλογής.
Επιστημονική Τεκμηρίωση & Κλινικά Αποτελέσματα
Πρόσφατες μελέτες από το Journal of Bone and Joint Surgery (2024) επιβεβαιώνουν ότι η σύγχρονη ολική αρθροπλαστική ισχίου παρουσιάζει εξαιρετικά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Η μελέτη των Learmonth et al. σε παρακολούθηση 25 ετών δείχνει ποσοστό επιβίωσης της πρόθεσης 89% για τις cementless προθέσεις και 92% για τις cemented, ενώ το 96% των ασθενών εκφράζει πλήρη ικανοποίηση από τα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του National Joint Registry (NJR, 2024), η ολική αρθροπλαστική ισχίου προσφέρει σημαντική βελτίωση στις κλίμακες λειτουργικής αξιολόγησης, με μέση βελτίωση 45-50 μονάδων στο Harris Hip Score και 40-45 μονάδων στο Oxford Hip Score μετεγχειρητικά. Το ποσοστό ανακούφισης από τον πόνο φτάνει το 98% των περιπτώσεων.
Κλινικές Ενδείξεις & Επιλογή Ασθενών
Η ολική αρθροπλαστική ισχίου ενδείκνυται σε ασθενείς με προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα που παρουσιάζουν:
Σύγχρονες Χειρουργικές Τεχνικές
AMIS - Anterior Minimally Invasive Surgery
Η πρόσθια ελάχιστα επεμβατική προσπέλαση αποτελεί την πιο σύγχρονη τεχνική, αναπτυχθείσα από τους Matta και Siguier. Πραγματοποιείται μέσω του διαστήματος μεταξύ του τασυντήρα της περιτονίας και του ορθού μηριαίου μυός, διατηρώντας άθικτους όλους τους μυς και τένοντες.
Πλεονεκτήματα AMIS: Μικρότερη τομή (8-10cm), ταχύτερη αποκατάσταση, μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος, χαμηλότερος κίνδυνος εξάρθρωσης (<1%), και δυνατότητα άμεσης πλήρους φόρτισης.
Posterior Approach
Η οπίσθια προσπέλαση παραμένει η πιο διαδεδομένη τεχνική παγκοσμίως (60% των περιπτώσεων), προσφέροντας εξαιρετική οπτικοποίηση της κοτύλης και ευκολία τοποθέτησης των εξαρτημάτων. Απαιτεί προσεκτική αποκατάσταση των οπίσθιων σταθεροποιητικών δομών.
Direct Lateral (Hardinge) Approach
Η πλάγια προσπέλαση διατηρεί τους οπίσθιους σταθεροποιητικούς μυς, μειώνοντας τον κίνδυνο εξάρθρωσης σε <0.5%, αλλά μπορεί να επηρεάσει προσωρινά τη λειτουργία των απαγωγών μυών.
Υλικά & Τεχνολογία Προθέσεων
Μεταλλικά Εξαρτήματα
Titanium Alloy (Ti-6Al-4V): Το πιο διαδεδομένο υλικό για τους στειλεούς, με εξαιρετική βιοσυμβατότητα και οστεοενσωμάτωση. Cobalt-Chrome: Χρησιμοποιείται για τις κεφαλές και τα κυπέλλια, με υψηλή αντοχή στη φθορά.
Κεραμικά Υλικά
Alumina (Al2O3): Εξαιρετική αντοχή στη φθορά, ιδανικό για νεότερους ασθενείς. Zirconia (ZrO2): Υψηλότερη αντοχή σε κατάγματα. Δέλτα Κεραμικά: Συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα αμφότερων.
Πολυμερή
Cross-linked Polyethylene (XLPE): Μειωμένη φθορά κατά 85% σε σύγκριση με το συμβατικό πολυαιθυλένιο, επιτρέποντας χρήση μεγαλύτερων κεφαλών για βελτιωμένη σταθερότητα.
Προεγχειρητικός Σχεδιασμός
Απεικονιστικός Έλεγχος: Ακτινογραφίες λεκάνης A/P και πλάγια ισχίου, CT scan για σύνθετες περιπτώσεις, MRI για αξιολόγηση οστεονέκρωσης.
Digital Templating: Χρήση ψηφιακών προγραμμάτων για ακριβή προσδιορισμό μεγέθους και θέσης των εξαρτημάτων, αποκατάσταση της ανατομίας και βιομηχανικής.
Εργαστηριακός Έλεγχος: Πλήρης αιματολογικός έλεγχος, δείκτες φλεγμονής (CRP, ESR), προπτωτικότητα, βιοχημικός έλεγχος, και καρδιολογική αξιολόγηση.
Μετεγχειρητική Αποκατάσταση
Άμεση Μετεγχειρητική Περίοδος (0-2 εβδομάδες)
Ημέρα 1: Κινητοποίηση εκτός κρεβατιού, πλήρης φόρτιση (AMIS) ή μερική φόρτιση (posterior approach). Φυσιοθεραπεία: Ασκήσεις αναπνοής, ενεργητική κίνηση άκρων, ασκήσεις ενδυνάμωσης τετρακεφάλου.
Πρώιμη Αποκατάσταση (2-6 εβδομάδες)
Στόχοι: Επίτευξη ανεξάρτητης βάδισης, βελτίωση εύρους κίνησης (κάμψη >90°), ενδυνάμωση περιαρθρικής μυϊκής μάζας. Περιορισμοί: Αποφυγή υπερβολικής κάμψης >90°, προσαγωγής και εσωτερικής στροφής.
Μακροπρόθεσμη Αποκατάσταση (6 εβδομάδες - 6 μήνες)
Προχωρημένη Φυσιοθεραπεία: Ενδυνάμωση απαγωγών, προσαγωγών και εκτεινόντων μυών ισχίου. Λειτουργικές Δραστηριότητες: Σταδιακή επιστροφή σε καθημερινές δραστηριότητες, οδήγηση (6-8 εβδομάδες), εργασία (8-12 εβδομάδες).